Historia rzymskiego Koloseum

5 stycznia 2011

„Chleba i igrzysk” to okrzyk, który bardzo dobrze rysuje obraz społeczeństwa rzymskiego początku ery nowożytnej. Cesarz Trojan zwykł mawiać, że: „Lud rzymski można utrzymać w spokoju tylko rozdawnictwem zboża i igrzyskami”.

Igrzyska w tych czasach to nic innego, jak walki gladiatorów, wyścigi rydwanów, walki zwierząt i publiczne egzekucje. W tym celu budowano obiekty, na których odbywać się mogły krwawe rozrywki, a coraz większe zapotrzebowanie na nie skłoniło władze rzymskie do zbudowania wielkiej areny widowiskowej. Rozpoczęcie budowy Koloseum rozpoczął cesarz Wespazjan w 72 roku, a dzieło ukończył jego syn w 80 roku.

Koloseum swoją nazwę zawdzięcza czasom średniowiecznym. Początkowo nosił nazwę Theatrum Flavium, czyli Amfiteatr Flawiuszy, ponieważ Wespazjan i Tytus to pierwsi przedstawiciele tego zasłużonego dla Cesarstwa Rzymskiego rodu. Jak wiadomo rzymianie byli bardzo wszechstronnie wykształconymi ludźmi i w swoich szeregach posiadali też uzdolnionych konstruktorów i budowniczych. Koloseum w swoim założeniu miało być symbolem wielkości Wespazjana, który pragnął zaskarbić sobie sympatię rzymian. Polecił je wznieść na miejscu sztucznego jeziora, które wybudował sobie znienawidzony przez wszystkich Neron.

Koloseum, zaprojektowano w kształcie elipsy, aby każdy widź ze swojego miejsca mógł widzieć jak najlepiej. Koloseum miało 55 metrów wysokości, 156 metrów szerokości, jego obwód to 527 metrów. Zajmowało powierzchnię 6 akrów. Do dyspozycji widzów było aż osiemdziesiąt wejść. Materiałami, które posłużyły jako budulec były drewno, kamień, stal i beton. To właśnie rzymianie, jako pierwsi użyli do scalania materiałów budowlanych betonowej zaprawy. Drewniana na przykład była arena Koloseum, która dodatkowo wysypana była piaskiem. Obiekt posiadał też piwnice, które spełniały rolę lochów – miejsc przetrzymywania więźniów i zwierząt.

Ponad wzniesiono trzy kondygnacje, których fasady zaprojektowane zostały w innym stylu architektonicznym. Dół to styl dorycki, środek jońskim, a góra w korynckim. Na widowni przygpotowano 50 tysięcy miejsc siedzących i 6 tysięcy miejsc stojących. Dla osłony przed słońcem rozciągano wielkie płachty materiału przypominającego żagle. Świętowanie otwarcia Amfiteatru Flawiuszy trwało 100 dni.

W 217 roku w Koloseum szalał pożar, który strawił najwyższe piętra i arenę. Zniszczył też fasadę budowli i jej unikalne zdobienia. Ostatnie igrzyska miały miejsce w 528 roku. Później nawet chowano tu ludzi i wzniesiono niewielki kościół. Kolejne lata również przyniosły pożary, a w 1349 roku po wielkim trzęsieniu ziemi w Rzymie, które naruszyło nawet największe budowle, postanowiono otworzyć tu kopalnie i wydobywać kamienie budowlane. Niszczenie trwało przeszło 400 lat dopóki papież Benedykt IV nie ogłosił Koloseum miejscem męczeńskiej śmierci tysięcy chrześcijan, którzy ginęli tu w imię obrony swojej wiary. Wprowadzona też został tradycja odprawiania w nim Misterium Drogi Pańskiej w Wielki Piątek, którą celebruje sam Ojciec Święty.

Ostatnia wielka data w dwutysięcznej historii Amfiteatru to 7 lipca 2007 roku, kiedy ogłoszono go jednym z siedmiu nowych cudów świata. Dziś podczas wycieczki do Rzymu odwiedzenie właśnie Koloseum i placu św. Piotra to najważniejsze punkty wyprawy.